Dijital pazarlama ve marka yönetimi/iletişimi kavramlarının bir bütün olarak uygulanmasını temsil eden, yeni nesil bir kavram olarak sosyal bilimler ve iletişim literatüründe yer edinen dijital markalaşma ile ilgili en merak edilen soruyu yanıtladık: Dijital markalaşma nedir? Niye önemlidir?
2000’lerde başlayan bir süreç olan, kavramsal olarak Web 2.0 diye bilinen internetin ikinci evresinde dijital mecralar ve internet siteleri bambaşka bir boyut ve anlam kazandı. 5 Mayıs 2003’te Linkedin’in faaliyete başlaması, 4 Şubat 2004’te Facebook’un Mark Zuckerberg tarafından The Facebook adıyla kurulması “sosyal ağ” kavramının hem bilişsel hem de teknolojik manada hayatımıza girmesine neden oldu. Tabii sosyal ağlar bunlarla sınırlı kalmadı. Zaman içerisinde Twitter, Instagram, Pinterest, Google Plus, YouTube, WhatsApp, Telegram, Tumblr, Snapchat, TikTok derken yüzlerce, hatta binlerce sosyal medya mecrası kuruldu.
Bazısı bir süre sonra misyonunu tamamlayıp – ya da Google Plus gibi tamamlayamayıp – kapanırken, TikTok gibi bazı mecralarsa kadim sosyal ağları bile geride bırakarak hızlı bir ivme kazandı ve 1 milyar kullanıcıyı aşarak önemli bir başarıya imza attı.
Bu doğrultuda, internetin ikinci döneminin amiral gemisi konumuna gelen sosyal ağlar; yalnızca bilgi alma, eğlenme ya da iletişim süreçlerini değiştirmedi. Aynı zamanda bütünleşik pazarlamaya dair dinamiklerin yeniden yorumlanmasını da sağladı. Bunlardan en önemlisi ve en kapsayıcısı ise dijital markalaşma kavramı.
Dijital Markalaşma Nedir?
Kavramsallaştırarak sosyal bilimler ve iletişim literatürüne kazandırmış olduğum dijital markalaşma; içerisinde yüzden fazla disiplin, kavram ve uzmanlık barındıran bütünleşik pazarlama kavramının bir öğesi olarak konumlandırıldı.
“Peki nedir bu dijital markalaşma?” derseniz...
Dijital markalaşmayı en basit haliyle, dijital pazarlama ve marka yönetimi/iletişimi süreçlerinin eşzamanlı, bütünsel bakış açısıyla uygulanması şeklinde açıklayabiliriz. Bu şekilde bakıldığında, aslında kavramsal olarak en az bütünleşik pazarlama kadar geniş bir sınıra hitap ediyor. Bunun yanı sıra dijital markalaşma; içerisinde dijital pazarlama gibi yeni nesil bir kavram ile marka yönetimi/ iletişimi gibi kadim bir kavramı taşıyan multidisipliner bir kavrama işaret ediyor. Bütünleşik pazarlamadan birkaç açıdan ayrışsa da, aslında kavramsal hiyerarşi bakımından bütünleşik pazarlama kapsamında bulunuyor.
Dijital Markalaşmanın Bütünleşik Pazarlamadan Farkı
Dijital markalaşmanın hem dijital pazarlamaya dair unsurlardan hem de marka yönetimi – iletişimi dinamiklerinden ibaret olması, bütünleşik pazarlamadan ayrışmasında yeterli değil. Burada asıl önemli olan, tüm bu unsurların eşzamanlı ve bütünleşik olarak uygulanması.
Diğer yandan dijital markalaşma, bir işletmenin markalaşması ya da kurumsal bir yapıya kavuşması için gereken kavram ve departmanların tamamına ihtiyaç duymaz. Örneğin, insan kaynakları süreci bütünleşik pazarlamanın bir öğesi olarak bazı akademik çalışmalarda vurgulanıyor ve öyle kabul ediliyor. Oysa dijital markalaşma ile insan kaynakları süreçlerinin direkt bir bağlantısı yok.
Şu da bir gerçek ki; önceden bir işletme, bütünleşik pazarlamayı büyük oranda uyguladığı zaman markalaşıyor ya da kurumsallaşabiliyordu. Dijital markalaşma kavramı ile birlikte dijital pazarlama ve marka iletişimi kavramlarının eş zamanlı ve bütünsel olarak uygulanabildi. Bu da bir işletmeyi markalaştırmak ve kurumsallaştırmak için yeterli hale geldi.
Yazan: Mürsel Ferhat Sağlam, Head of Content